Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Massugueto(-d'Itàli)
Helianthemum italicum
Cistaceae
Nom en français : Hélianthème d'Italie.
Descripcioun :Aquesto massugueto èi coumuno dins la garrigo e li relarg roucassous. Li fueio an ges d'estipulo coume Helianthemum canum. Pèr li destria, fau regarda que i'ague ges de péu estela, majamen sus lou dessouto di fueio. Coumpara emé la massugueto-di-chin e peréu lis àutri massugueto di flour jauno.
Usanço :Li massugueto èron acampado en Espagno pèr la farmacìo tradiciounalo e soun couneigudo pèr lucha contro li microbe (poulifenòu).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helianthemum
Famiho : Cistaceae
Ordre : Malvales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Aupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Helianthemum italicum (L.) Pers., 1806
(= Helianthemum oelandicum subsp. italicum (L.) Ces., 1844 )